Nguyên tắc cơ bản cho sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế thị trường
Có nhiều nguyên tắc chi phối sự hoạt động của chính phủ trong nền kinh tế. Dưới đây xin giới thiệu hai nguyên tắc có tính đặc trưng đối với sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế thị trường.
Nguyên tắc hỗ trợ
Nội dung của nguyên tắc này là: Sự can thiệp của chính phủ phải nhằm mục đích cuối cùng, dài hạn là sự hỗ trợ, tạo điều kiện cho thị trường hoạt động hiệu quả hơn. Điểu đó đòi hỏi phải có quan điểm dứt khoát về vai trò của KVCC trong nền kinh tế thị trường. Khác với nền kinh tế kế hoạch hoá trước đây, KVCC trong nền kinh tế thị trường không phải là để cạnh tranh nhằm lẫn át KVTN, mà phải là chất xúc tác tạo thuận lợi cho sự phát triển của khu vực đó, vì lợi ích chung của toàn xã hội. Muốn vậy, chính phủ phải tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu tư nhân, thúc đẩy môi trường cạnh tranh lành mạnh trong khuôn khổ pháp luật, đảm bảo sự ổn định kinh tế, an ninh chính trị và trật tự, công bằng xã hội.
Có nhiều nguyên tắc chi phối sự hoạt động của chính phủ trong nền kinh tế. Dưới đây xin giới thiệu hai nguyên tắc có tính đặc trưng đối với sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế thị trường.
Nguyên tắc hỗ trợ
Nội dung của nguyên tắc này là: Sự can thiệp của chính phủ phải nhằm mục đích cuối cùng, dài hạn là sự hỗ trợ, tạo điều kiện cho thị trường hoạt động hiệu quả hơn. Điểu đó đòi hỏi phải có quan điểm dứt khoát về vai trò của KVCC trong nền kinh tế thị trường. Khác với nền kinh tế kế hoạch hoá trước đây, KVCC trong nền kinh tế thị trường không phải là để cạnh tranh nhằm lẫn át KVTN, mà phải là chất xúc tác tạo thuận lợi cho sự phát triển của khu vực đó, vì lợi ích chung của toàn xã hội. Muốn vậy, chính phủ phải tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu tư nhân, thúc đẩy môi trường cạnh tranh lành mạnh trong khuôn khổ pháp luật, đảm bảo sự ổn định kinh tế, an ninh chính trị và trật tự, công bằng xã hội.
Nguyên tắc tương hợp
Nếu nguyên tắc hỗ trợ chủ yếu nhằm xác định xem khi nào chính phủ cần can thiệp vào thị trường thì nguyên tắc tương hợp lại nhằm lựa chọn hình thức can thiệp tối ưu. Nội dung chính của nguyên tắc này là, trong hàng loạt các cách thức có thể có để can thiệp vào thị trường, chính phủ cần ưu tiên sử dụng những biện pháp nào tương hợp với thị trường, hay nói cách khác là không làm méo mó thị trường.
Tuy nhiên, trong thực tế, khó có thể tìm được cách can thiệp nào không gây méo mó. Ví dụ, đánh thuế sỗ làm giá người mua phải trả cho hàng hoá và giá người bán nhận được có sự chênh lệch. Người mua thường phải trả giá cao hơn, còn người bán nhận được giá thấp hơn so với khi chưa đánh thuế. Do đó, nó làm cho cả lượng cầu và cung về hàng hoá đều giảm thấp hơn mức hiệu quả xã hội, dẫn đến những tổn thất vô ích mà xã hội phải gánh chịu. Vì thế, áp dụng nguyên tắc này trong thực tế có nghĩa là phải lựa chọn hình thức can thiệp nào ít gây méo mó nhất cho thị trường.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: kinh tế công
