HHCC thuần tuý và HHCN thuần tuý
Trên đây đã giới thiệu hai thuộc tính cơ bản của HHCC là không có tính cạnh tranh và không có tính loại trừ trong tiêu dùng. HHCC nào mang đầy đủ hai thuộc tính nêu trên là HHCC thuần túy. Một lượng HHCC nhất định, một khi đã được cung cấp cho một cá nhân thì lập tức nó có thể được tiêu dùng bởi tất cả các cá nhân khác trong cộng đồng. Thuộc về loại này gồm có quốc phòng, chương trình phát thanh hay đèn hải đăng v.v…
Ngược lại, HHCN thuần tuý lại là những thứ hàng hoá mà sau khi đã để người sản xuất nhận lại đầy đủ chi phí cơ hội sản xuất của mình, thì nó chỉ tạo ra lợi ích cho người nào đã mua nó mà không cho bất kỳ ai khác. Nói cách khác, HHCN thuần tuý vừa có tính cạnh tranh trong tiêu dùng, vừa dễ dàng loại trừ tất cả những ai không sẵn sàng thanh toán theo mức giá thị trường.
Vì HHCC thuần tuý không có tính cạnh tranh trong tiêu dùng nên với một lượng HHCC thuần tuý nhất định, chi phí biên để phục vụ thêm một người sử dụng bằng 0.
Giả sử chi phí biên để cung cấp một ngọn đèn hải đăng là p đồng. Như vậy, một khi ngọn đèn này đã được xây dựng và bật sáng thì chi phí để phục vụ cho một hay nhiều con tàu đi lại trên vùng biển đó đều như nhau.
Tuy vậy, cần tránh lẫn lộn giữa chi phí biên để phục vụ thêm người tiêu dùngvớichi phí biên để sản xuất thêm một đơn vị HHCC. Chi phí biên để sản xuất HHCC vẫn lớnhơn 0, giống như mọi hàng hoá khác, vì việc sản xuất thêm HHCC đòi hỏi tốn thêm nguồn lực xã hội.
HHCC thuần tuý và không thuần tuý
Trong thực tế, có rất ít HHCC thoả mãn một cách chặt chẽ cả hai thuộc tính nói trên, tức là có rất ít những loại HHCC được coi là thuần tuý. Đạt số các HHCC được cung cấp chỉ có một trong hai thuộc tính nói trên và có ở những mức độ khác nhau. Những HHCC đó được gọi- là HHCC không thuấn tuý. Chúng được coi là những trường hợp trung gian, nằm giữa hai thái cực là HHCC thuần tuý và HHCN thuầntuý. Tuỳ theo mức độ tạo ra ngoại ứng trong sản xuất hoặc tiêu dùng hàng hoá và tuỳ theo khả năng có thể thiết lập được một cơ chế để mua bán quyền sử dụng những hàng hoá này mà HHCC không thuần túy có thể được chia làm hai loại:
HHCC có thể tắc nghẽn là những hàng hoá mà khi có thêm nhiều người cùng sử dụng chúng thì có thể gây ra ùn tắc hay tắc nghén khiến lợi ích của những người tiêu dùng trước đó bị giảm sút. Chi phí biên để phục vụ cho những ngườitiêu dùng tăng thêm sau một giới hạn nhất định này không còn bằng 0 nữa mà bắt đầu tăng dần.
Nhưng rõ ràng chúng có tính cạnh tranh vì càng có thêm nhiều người đi vào các tuyến đường đó càng làm tốc độ lưu thông giảm, tăng nguy cơ tai nạn, tăng mức tiêu hao nhiên liệu và ô nhiễm… Tất cả những điều đó đều làm giảm lợi ích của người đang tham gia giao thông.
HHCC có thể loại trừ bằng giáhay gọi tắt là HHCC có thể loại trừ, là những thứ hàng hoá mà lợi ích do chúng tạo ra có thể định giá.Việc đi lại qua cầu có thể loại trừ bằng giá, bằng cách đặt các trạm thu phíở hai đầu cầu. Các câu lạc bộ tư nhân thường chỉ cung cấp các dịch vụ cho một nhóm nhỏ các hội viên. Thẻ hội viên của các câu lạc bộ này có thể được trao đổi trên thị trường. Bằng cách tham gia câu lạc bộ và trả hội phí, các hội viên cùng chia nhau gánh chịu chi phí duy trì các dịch vụ và trang thiết bị của câu lạc bộ mà họ đạtng cùng sử dụng. Mức phí và số hội viên ta đạt sẽ được quyết định bởi các hội viên hiện tại để tránh khả năng tắc nghẽn.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: quản lý kinh tế vĩ mô của nhà nước